Tình hình Kinh tế - Tài chính thế giới từ 28/5 - 4/6/2009

1. Tình hình kinh tế và thị trường tài chính thế giới

Trong tuần, Chính phủ và Ngân hàng trung ương (NHTW) các nước công bố các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô cho thấy xu hướng suy giảm kinh tế có xu hướng chậm lại ở một số nước, nhưng khả năng phục hồi kinh tế chậm do tỷ lệ thất nghiệp có xu hướng tăng cao:

* Tại Mỹ:

- Các chỉ số về hoạt động của ngành sản xuất và dịch vụ của Mỹ trong tháng 5/2009 cho thấy, hoạt động hai ngành này đang có xu hướng giảm chậm dần. Chỉ số của ngành sản xuất tăng lên mức 42,8 so với mức 40,1 của tháng 4/2009 do các đơn đặt hàng mới về ô tô, thiết bị điện tử và máy móc xây dựng tăng lên, chỉ số của ngành dịch vụ tăng lên mức 44 so với mức 43,7 của tháng 4/2009; thị trường bất động sản có dấu hiệu ấm lên với số giao dịch mua nhà đã qua sử dụng tăng 6,7% trong tháng 4/2009 do giá nhà đang ở mức thấp thu hút người mua, đây là mức tăng cao nhất trong 7 năm qua. Tuy nhiên, dự báo tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ trong thời gian tới có thể tăng cao, hạn chế tiêu dùng của cá nhân, theo đó ảnh hưởng tới khả năng phục hồi kinh tế.

- Trong phiên điều trần trước Quốc hội ngày 3/6, Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed), ông Bernanke cảnh báo thâm hụt ngân sách lớn của Mỹ sẽ đe doạ sự ổn định tài chính và Chính phủ nước này không thể tiếp tục đi vay ở mức hiện tại để bù đắp thâm hụt ngân sách.

- Trong nỗ lực đảm bảo sự lành mạnh của các ngân hàng lớn, ngày 1/6, Ban giám đốc điều hành Fed thông báo 19 ngân hàng lớn nhất của Mỹ phải chứng minh rằng họ có thể phát hành cổ phiếu mới để huy động vốn bổ sung trước khi trả lại tiền cứu trợ cho Chính phủ.

* Tại Châu Âu:

- Theo Phó chủ tịch NHTW châu Âu (ECB), ông Lucas Lapademos, các số liệu cho thấy suy giảm kinh tế ở khu vực đồng Euro đang chậm lại và nhiều khả năng khu vực này sẽ dần phục hồi trong năm 2010; chỉ số lòng tin về kinh tế của các nước châu Âu trong tháng 5/2009 tiếp tục tăng, mức suy giảm của các ngành sản xuất có xu hướng chậm lại. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp của các nước khu vực đồng Euro trong tháng 4/2009 đã tăng lên mức 9,2% so với mức 8,9% của tháng 3/2009, đây là mức cao nhất kể từ tháng 9/1999 và cao hơn mức dự báo của các nhà kinh tế, có thể ảnh hưởng tới khả năng phục hồi kinh tế của khu vực này.

- Lần đầu tiên sau 20 tháng, giá nhà đất tại Vương quốc Anh không giảm, mức giá bình quân 1 ngôi nhà trong tháng 5/2009 là 155.600 bảng Anh (tương đương 251.000 USD), bằng với mức giá trong tháng 4/2009.

* Tại khu vực châu Á- Thái Bình Dương:

- Các số liệu mới nhất về kinh tế Australia cho thấy nước này đã không rơi vào suy thoái kinh tế với tăng trưởng GDP trong quý I/2009 đạt 0,4%, thị trường bất động sản đang ấm lên phản ánh qua số lượng nhà được cấp phép xây dựng mới, doanh số bán lẻ trong tháng 4/2009 tiếp tục tăng, mức suy giảm trong ngành sản xuất có xu hướng chậm lại. Tuy nhiên, nếu nhìn vào thị trường lao động và khu vực kinh doanh, thì kinh tế Australia vẫn còn nhiều khó khăn, lợi nhuận và đầu tư của các doanh nghiệp trong quý I/2009 giảm lần lượt là 7,2% và 8,9% so với quý IV/2008, tỷ lệ thất nghiệp tăng từ mức 3,9% trong tháng 2/2008 lên mức 5,4% trong tháng 4/2009.

- Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ ba thế giới đang tiếp tục phục hồi. Chỉ số PMI (Purchasing Manager’s Index) trong tháng 5/2009 ở mức 53,1 cho thấy các ngành sản xuất của Trung Quốc tiếp tục được mở rộng. Theo Bộ trưởng Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc, sản lượng công nghiệp trong quý II/2009 có thể tăng 8%, cao hơn mức tăng 5,1% của quý I/2009. Ngày 31/5, Cơ Quan quản lý ngân hàng và Bộ Tài chính Trung Quốc kêu gọi các ngân hàng giám sát chặt chẽ các khoản cho vay. Để hỗ trợ gói kích cầu, Chính phủ Trung Quốc đã dỡ bỏ mức trần cho vay và kêu gọi các ngân hàng cho vay ra khoảng 5.000 tỷ nhân dân tệ (tương đương 732 tỷ USD), trong 4 tháng đầu năm các ngân hàng đã cho vay vượt mức này vì thế có thể gia tăng rủi ro nợ xấu và bong bóng tài sản.

- Ngày 29/5, Quốc hội Nhật Bản thông qua gói kích thích kinh tế thứ tư và lớn nhất từ trước đến nay có trị giá gần 144 tỷ USD nhằm vực dậy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới thoát khỏi khủng hoảng sau 6 tháng suy giảm liên tiếp. Gói kích thích này được dùng vào việc cắt giảm thuế, chi tiêu công, hỗ trợ người thất nghiệp, thúc đẩy sức tiêu thụ hàng điện tử và xe hơi.

- Theo Chính phủ Hàn Quốc, kinh tế nước này đang trong quá trình phục hồi và cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu đã có dấu hiệu chậm lại, tuy nhiên vẫn còn quá sớm để lạc quan về triển vọng kinh tế do những bất ổn của thị trường thế giới, sự gia tăng của giá dầu và sự phục hồi chậm của kinh tế thế giới.

- Thị trường chứng khoán thế giới từ ngày 27/03 đến 03/06: chỉ số công nghiệp Dow Jones (Mỹ) tăng 4,5% lên mức 8.675,24 điểm; chỉ số FTSE 100 (Anh) giảm -0,7% xuống mức 4.383,42 điểm; chỉ số Nikkei 225 (Nhật Bản) tăng 3,2% lên mức 9.741,67 điểm.

- Từ ngày 28/5 đến ngày 4/6, đồng USD giảm giá 2,42% so với đồng EUR, giảm giá 2,45% so với đồng GBP và giảm 0,64% so với JPY. Giá vàng thế giới tại thời điểm 15 giờ ngày 4/6 ở mức 968,95 USD/ounce, tăng 2,15% so với ngày 28/5. Giá dầu thô ngày 3/6 trên sàn NYMEX giao dịch ở mức khoảng 66,14 USD/thùng, tăng 4,31 % so với ngày 27/5.

- Lãi suất đồng USD trên các thị trường liên ngân hàng có xu hướng giảm: So với ngày 28/5, lãi suất Libor kỳ hạn qua đêm đồng USD giảm từ mức 0,2625%/năm xuống mức 0,26125%/năm; lãi suất Sibor kỳ hạn qua đêm của đồng USD giảm từ mức 0,245%/năm xuống mức 0,235%/năm, lãi suất Libor kỳ hạn qua đêm của đồng EUR giảm nhẹ từ mức 0,9075%/năm xuống mức 0,4125%/năm.

2. Hoạt động ngân hàng và thị trường tiền tệ trong nước

- Hoạt động ngân hàng và thị trường tiền tệ trong nước ổn định; một số NHTM cổ phần điều chỉnh tăng khoảng 0,3-0,6%/năm lãi suất huy động VND, nhưng chưa tác động tăng mặt bằng lãi suất thị trường; lãi suất cho vay ổn định so với tuần trước. Đến ngày 4/6/2009, lãi suất huy động bằng VND kỳ hạn 12 tháng của các NHTM nhà nước ở mức khoảng 7,85 %/năm, của các NHTM cổ phần ở mức khoảng 8,14%/năm. Lãi suất cho vay bằng VND của khối NHTM Nhà nước phổ biến ở mức 8,5-10%/năm đối với cho vay ngắn hạn, 10-10,5%/năm đối với cho vay trung và dài hạn, lãi suất cho vay đối với các khoản cho vay được hỗ trợ lãi suất là 4-6%/năm; lãi suất cho vay bằng VND của khối NHTM cổ phần phổ biến ở mức 10-10,5%/năm, lãi suất cho vay phục vụ nhu cầu đời sống và cho vay thông qua thẻ tín dụng phổ biến ở mức 12-15%/năm.

- Ngày 29/5/2009, tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ Ngân hàng những tháng cuối năm 2009, các NHTM nhà nước và NHTM cổ phần Ngoại thương VN đã thống nhất điều chỉnh giảm lãi suất ngoại tệ, trong đó, lãi suất huy động bằng USD không quá 1,5%/năm, lãi suất cho vay bằng USD không quá 3%/năm và bắt đầu thực hiện từ 1/6/2009.

- Về kết quả thực hiện hỗ trợ lãi suất tính đến ngày 28/5/2009: Theo báo cáo nhanh của các NHTM, dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất bằng đồng Việt Nam đến ngày 28/5/2009 là 319.074,62 tỷ đồng, so với ngày 21/5/2009, số dư nợ cho vay đã tăng 16.759,95 tỷ đồng (tương đương tăng 5,5%). Dư nợ phân theo nhóm ngân hàng: Nhóm NHTM Nhà nước và Quỹ tín dụng nhân dân Trung ương là 230.597,24 tỷ đồng; nhóm ngân hàng thương mại cổ phần là 71.407,96 tỷ đồng; nhóm ngân hàng liên doanh, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và ngân hàng 100% vốn nước ngoài là 15.067,81 tỷ đồng; công ty tài chính là 2.001,61 tỷ đồng.

- Tỷ giá bán USD/VND của NHTM cổ phần Ngoại thương chiều ngày 4/6 ở mức 17.789 đồng, tăng 5 đồng so với ngày 28/5 và sát trần. Giá vàng bán ra của Bảo Tín Minh Châu giao dịch ở mức 2,135 triệu đồng/chỉ, tăng 67.000 đồng/chỉ so với ngày 28/5.

3. Thị trường chứng khoán

Trong tuần, từ ngày 27/5 đến ngày 3/6, chỉ số VN-Index tăng 4,6% (19,62 điểm) lên mức 444,79 điểm, chỉ số Hastc-Index tăng 4,4% (6,58 điểm) lên mức 154,86 điểm. Về khối lượng giao dịch, các nhà đầu tư nước ngoài bán ròng 1,9 triệu cổ phiếu tương đương 171,8 tỷ đồng (tuần trước bán ròng 9,55 triệu cổ phiếu tương đương 515,4 tỷ đồng) và mua ròng 2,6 triệu trái phiếu tương đương 268,76 tỷ đồng (tuần trước mua ròng 4,5 triệu trái phiếu tương đương 460,48 tỷ đồng).

SBV